جاذبههای گردشگری
کرمان به دلیل موقعیت خاص تاریخی، جغرافیایی و فرهنگی خود همیشه به عنوان یکی از مهمترین مراکز گردشگری و توریستی ایران مطرح بوده و همه ساله میزبان تعداد فراوانی از گردشگران داخلی و خارجی میباشد.
جاذبههای تاریخی
- گنبد جبلیه: از بناهای مربوط به دوران قبل از اسلام است که به نام گنبد گبری نیز در تواریخ آمدهاست. در تمامی تواریخ بنای گنبد به دوره ساسانیان نسبت داده میشود (گویا آتشکدهٔ بودهاست – یا قبر یکی از زرتشتیان). در کرمان در مورد این بنا این گونه شایع است که در ملات آن شیر شتر استفاده شده و از این رو در استحکام آن نقشه داشتهاست.
- مجموعه گنجعلیخان: شاهکار عصر صفویه و یکی از زیباترین و پربینندهترین اماکن تاریخی شهر کرمان به شمار میرود. این مجموعه که یادآور تلاش گنجعلیخان حاکم وقت کرمان است، شامل: بازار، حمام، میدان، کاروانسرا، آب انبار، مسجد و ضرابخانهاست. حمام گنجعلیخان یکی از بخشهای معروف و دیدنی این مجموعهاست که معماری زیبای آن تحسین هر بینندهای را برمی انگیزد. به دلیل اینکه این حمام به موزه مردم شناسی تبدیل شده مجسمههای مومی در جاهای مختلف حمام قرار گرفته که افرادی از طبقات مختلف جامعه آن زمان نظیر خوانین، روحانیون، پیشه وران و مردم عادی را نشان میدهند.
- باغ شازده: باغ شازده یا شاهزاده یکی از زیباترین باغهای تاریخی ایران مربوط به دوره قاجاریه میباشد که در شهر ماهان، حوالی شهر کرمان در دامنه کوه بلند و زیبای تیگران واقع شدهاست. این باغ در تاریخ سی ام تیرماه ۱۳۹۰ به ثبت جهانی یونسکورسیدهاست.
- مسجد جامع کرمان یا مسجد جامع مظفری در قرن هشتم (سال۷۵۰) هجری قمری و در زمان آل مظفر بنا شدهاست و در میدان مشتاق کرمان قرار دارد. “پوپ” باستان شناس معروف این مسجد را از مفاخر معماری اسلامی، ایرانی وزمینه بالندگی این سرزمین می داند.
- مسجد ملک (که پس از انقلاب اسلامی ایران به مسجد امام تغییر نام داده) در قرن پنجم و در زمان سلجوقیان ساخته شدهاست، قدمتی هزار ساله دارد و هم اکنون در بخش جنوبی ناحیه تاریخی بازار کرمان واقع است. این مسجد ۱۰۱ متر طول و ۹۱ متر عرض دارد و از جمله مساجد جهارایوانی به شمار میرود. برج سلجوقی نیز در همین محدوده واقع شدهاست که در ضلع شمال شرقی مسجد ملک کرمان قرار گرفتهاست.
- آرامگاه شاه نعمت الله ولی: آرامگاه شاه نعمت الله ولی (عارف و شاعر نامی قرن نهم) در ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر کرمان در شهر ماهان واقع شدهاست. این بنا ۳۲۰۰۰ مترمربع مساحت دارد. این مجموعه طی شش قرن بنا شده و تداوم معماری ایران را در شش قرن گذشته و به صورت زیبایی به تماشا گذاردهاست. بیشترین توسعه این مجموعه در دوران قاجاریه انجام شدهاست.
- بازار کرمان: این راسته بازار از میدان ارگ شروع و به میدان مشتاقیه ختم میشود. هر بخش از بازار کرمان در زمان یکی از فرمانروایان این شهر ساخته شده و به خاطر برخی ویژگیهایش در ایران منحصر به فرد و دارای شهرت جهانی است. این بازار طولانیترین راسته بازار ایران محسوب میشود.
- آتشکده زرتشتیان: کرمان میزبان جمعیتی چند هزار نفره از زرتشتیان است. آتشکدهزرتشتیان کرمان یکی از زیباترین آتشکدههای جهان بشمار میآید. تنها موزه مردم شناسی زرتشتیان جهان نیز در این آتشکده جای دارد. کرمان یکی از معدود شهرهایی است که هنوز جشن سده (از جشنهای ملی ایران) هر ساله ۱۰ بهمن ماه در آن برگزار میشود. جشن سده کرمان در فهرست آیینهای ملی ایران ثبت شدهاست.
- حصار شهر قدیم کرمان: از آثار ملی ایران و مربوط به دوره قاجاریه است.
- یخدان مؤیدی برای ذخیره یخ در گذشته به کار میرفتهاست و در تقاطع خیابان ابوحامد و خورشید واقع است.
- ارگ راین: این قلعه تاریخی در حوالی شهر راین در نزدیکی کرمان واقع است که با مساحتی بیش از بیست و دو هزار مترمربع، دومین بنای خشتی بزرگ جهان بعد از ارگ بم محسوب میشود. گفته میشود قدمت آن به دوره ساسانیان بر میگردد.
- قلعه دختر و قلعه اردشیر از یادگارهای هنر معماری پیش از اسلامی است که قدیمیترین آثار تاریخی در کرمان به شمار میروند و بقایای آن اعجاب بینندگان را بر میانگیزد. ساختمانهای این قلعه روی هم به دو قسمت مجزا تقسیم میشوند. قسمتی که بر فراز قلعه نسبتاً مرتفع جنوب شرقی قرار دارد و سابقاً قلعه کوه نامیده میشد و کاملاً به علت وضعیت طبیعی از قلعه دیگر مجزاست. قسمت دوم بر تپه کوتاه تری قرار دارد و به قلعه دختر یا آتشکده آناهیتا موسوم است. قلعه اردشیر در بالای تپه مرتفعی واقع شده که تا سطح جلگه قریب پانصد پا ارتفاع دارد. دیوارهای قلعه از خشتهای بسیار ضخیم ساخته شدهاست.
- مجموعه وکیل: که به دستور یکی از فرماندهان دیگر در زمان قاجاریه ساخته شدهاست و شامل بازار وکیل، حمام وکیل وکاروانسرای وکیل است.
- مجموعه ابراهیم خان: ابراهیم خان ظهیر الدوله حاکم کرمان در دوره قاجاریه با ساخت بازار، حمام، آب انبار، مدرسه و خانه مدرس، بانی این مجموعه بودهاست.
- تخت درگاه قلی بیگ: مقبره یکی از نوادگان بهرام بیگ به نام درگاه قلی بیگ است. درگاه قلی بیگ از امرای اواخر دوره صفویه و رییس ایل افشار در کرمان بودهاست. وی، تنها فرد معروف افشار بود که طی ۱۵۰ سال بعد از گنجعلیخان نامش بر سر زبانها بودهاست.
- آرامگاه خواجه اتابک: از آثار قرن ششم هجری قمری و مربوط به دوران سلجوقیان میباشد. این بنا محل دفن “خواجه محمد اتابک” از رجال دوران سلجوقیان است.
- آرامگاه مشتاق علیشاه: گنبد مشتاقیه که به سه گنبد نیز شهرت دارد، از آثار دوران قاجاریه در شهر کرمان است. سه گنبد در سال ۱۲۶۰ قمری بر روی قبور مشتاق علی شاه (عارف بزرگ قرن دوازدهم ه. ق.)، شیخ اسماعیل و کوثرعلیشاه بنا گردید. آثار تزئینی مجموعه مشتاقیه که در قرن اخیر ساخته شدهاست شامل کاشیکاری، نقاشی، گچبری، کاربندی و مقرنس میباشد.
- باغ موزه هرندی: از آثار ملی ایران، شامل باغ زیبا، موزه دیرینه شناسی و موزه ساز
- خانه امینیان: مربوط به دوره قاجار است و در کرمان، خیابان شریعتی، کوچه ته باغ لله، پلاک ۵۲۵ واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۹۱۴۸ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.
- خانه غفاری: مربوط به دوره قاجار است و در کرمان، خیابان شهید مطهری (احمدی)، کوچه شهید مطهری، پلاک ۲ واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۷ مرداد ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۹۵۶۱ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.
- خانه پرداختی: نمونهای از خانههای زیبای ایرانی و از آثار ملی ایران و مربوط به دوره قاجاریه است.
- مسجد حاج آقاعلی (چهلستون):این مسجد مربوط به دوران حاج آقاعلی زعیم الله تاجر معروف عصر قاجار است.
- مسجد پامنار: که از بناهای قرن هشتم و از آثار حکومت آل مظفر است. قدمت آن به زمان سلسله آل مظفر برمی گردد. این مسجد در نزدیکی مسجد تاریخی جامع کرمان قرار دارد. این مسجد در محله پامنار کرمان واقع است. پروفسور “پوپ” به نقل از “اریک شرودر” مینویسد: بنای دیگری از آل مظفر در کرمان هست و آن هم مسجد پامنار است که در سال ۷۹۳ هجری قمری سلطان عمادالدین احمد برادی شاه شجاع ساختهاست.
- گنبد سبز : یا قبه سبز که از بناهای قرن هفتم هجری است. این اثر از بنای مدرسه و آرامگاه قراختاییان کرمان تشکیل شدهاست.
جاذبههای طبیعی
- کویر لوت: از جمله مناطق طبیعی کرمان که همواره مورد توجه ایرانگردان و جهانگردان قرار داشته کویر لوت است. گرمترین نقطه کره زمین با درجه حرارت ۷۰٫۷ درجه سانتیگراد در این کویر قرار دارد. دیگر جاذبه طبیعی این منطقه کلوت است که بزرگترین عارضه کلوخی طبیعی دنیا بشمار میآید و به عنوان منحصربفردترین و جذابترین عارضه کویر نام برده میشود. کلوتها در اثر فرسایش آبی و بادی طی هزاران سال شکل گرفتهاند و از دور مانند شهری بزرگ اما بدون جمعیت به نظر میآیند.
- کوه هزار: با ۴۵۰۱ متر ارتفاع، چهارمین کوه مرتفع ایران و مرتفعترین قله جنوب کشور است.[۶۸]روستاهای دامنه کوه هزار، با آب و هوایی دلپذیر و آبشار راین که در دل این کوه قرار دارد، در فصل بهار و تابستان پذیرای میهمانان زیادی است. این کوه سرچشمه رودخانه بزرگ هلیل رود است. همچنین مرتفعترین مناطق مسکونی ایران روستاهای باب زنگی و اردیکان با ارتفاع بیش از ۳۳۰۰ متر در کوه هزار قرار دارند.
- باغ نظر: باغ نظر بیش از۲۵۰ سال قدمت دارد. اکنون این باغ به عنوان پادگان آموزشی ۰۵ نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران استفاده میشود.
- باغ بیرم آباد: این باغ که در شرق شهر کرمان و در جوار بنای تاریخی تخت درگاه قلی بیگ قرار دارد، توسط بیرام بیگ افشار در دوره صفویه ساخته شدهاست.
- باغ نشاط:این باغ در انتهای خیابان فردوسی کرمان قرار دارد، از باغهای قدیمی است که حوادث تاریخی مهمی از جمله محاصره سردار نصرت حاکم کرمان در بیش از یک قرن پیش در آن اتفاق افتادهاست. تاریخ احداث این باغ به دوران قاجاریه باز میگردد.
- باغ آقا:بنای این باغ مربوط به دوره قاجاریهاست و محل کنسولگری انگلستان در کرمان بودهاست.
- باغ فتح آباد: این باغ در ۲۵ کیلومتری شهر کرمان قرار دارد و در سال ۱۲۵۵ هجری خورشیدی توسط فضلعلی خان بیگلربیگی از حاکمان کرمان در زمان قاجاریه ساخته شدهاست و ۱۳۵سال قدمت دارد.
- باغ سرآسیاب: این باغ متعلق به دوره سلجوقیان است. باغ سرآسیاب در جنوب شرقی شهر کرمان واقع شدهاست.
- باغ مشیز: باغ مشیز متعلق به دوره قراختائیان است که کرمان پایتخت بودهاست و واقعه «رقص ترکانی» در این باغ اتفاق افتادهاست. (تاریخ کرمان۱۵۶)
- باغ گلشن: باغ گلشن کرمان توسط ابراهیم خان ظهیرالدوله حاکم کرمان در دوران قاجار ساخته شدهاست و ادامه ارگ کرماناست.
- باغ دیلمقانی: این باغ مربوط به دوره قاجاریه است و اکنون به عنوان پرورشگاه مورد استفاده قرار گرفتهاست.
- باغ لل: باغ لل اکنون تنها نامی از خود به یادگار دارد و متعلق به خواجه اتابک برقوش در دوره سلجوقیان است.
جاذبههای مذهبی
- امامزاده حسین (ع) جوپار: یکی از مهمترین زیارتگاههای شیعه در ایران است. برخی از علمای شیعه ارزش زیارتی آن را برابرشاهچراغ در شیراز می دانند. بنای این آرامگاه مربوط به دوره صفویه است. داخل ضریح، قبر سه امامزاده، امامزاده حسین (ع)، امامزاده قاسم (ع) و امام زاده عبدالله (ع) که از فرزندان امام موسی کاظم(ع) میباشند وجود دارد.
- مهدیه و مسجد مقدس صاحب الزمان
- امامزاده محمد
- آرامگاه شاه نعمت الله ولی
- مسجد جامع
- مسجد ملک
- مصلی بزرگ امام علی
- آتشکده زرتشتیان کرمان: واقع در خیابان شهدا
- آتشکده و باغ سده کرمان: واقع در خیابان سده
- کنیسه کلیمیان کرمان: واقع در خیابان دکتر شریعتی حدفاصل چهارراه ولی عصر و چهارراه کاظمی
موزهها
- موزه هنرهای معاصر صنعتی: دومین موزه بزرگ هنرهای معاصر ایران، شامل آثار ارزشمندی از ۸۳ هنرمند ایرانی و ۱۶ هنرمند خارجی از جملهعلیاکبر صنعتی، کمالالملک، سهراب سپهری، هنری مور، واسیلی کاندینسکی، پرویز تناولی و ژازه تباتبایی
- باغ موزه هرندی: از آثار ملی ایران، شامل باغ زیبا، موزه دیرینه شناسی و موزه ساز
- موزه زرتشتیان: اولین و تنها موزه مردم شناسی زرتشتیان جهان، واقع در آتشکده زرتشتیان کرمان، شامل جلوههایی از فرهنگ و آداب و رسومزرتشتیان در گذشته و همچنین اسناد و آثار کهن از جمله یک جلد کتاب دستنویس گاتاها
- باغ موزه دفاع مقدس: شامل باغ زیبا، گلزار شهدای گمنام، و موزه آثار و اسناد مربوط به جنگ ایران و عراق و ادوات نظامی، متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- موزه ذوالفقار : بزرگترین موزه ادوات نظامی قدیمی ایران و جزو ده موزه نظامی برتر جهان، متعلق به ارتش جمهوری اسلامی ایران
- موزه مطبوعات: اولین و تنها موزه مطبوعات ایران مربوط به دوره قاجاریه
- موزه سکه: واقع در ضلع شمالی میدان گنجعلیخان، شامل سکههای کشف یا ضرب شده در شهر کرمان از دوره هخامنشیان تا معاصر
- موزه مردم شناسی: واقع در حمام گنجعلیخان، شامل مجسمههای مومی زیبا در جاهای مختلف حمام که افرادی از طبقات مختلف جامعه قدیمی شهر کرمان از جمله خوانین، روحانیون، پیشه وران و مردم عادی را نشان میدهند.
- موزه شاه نعمت الله ولی: واقع در آرامگاه شاه نعمت الله ولی
- موزه سنگ: واقع در گنبد جبلیه، شامل آثار سنگی باستانی از جمله قدیمی ترین پرچم سنگی جهان
- موزه شهید باهنر: واقع در منزل شهید دکتر محمد جواد باهنر
- موزه روحانیت
- موزه پزشکی
مراکز تفریحی
- پردیسان جنگلی قائم: بزرگترین جنگل دست کاشت ایران، با وسعت بیش از ۳۰۰ هکتار، شامل جاذبههای طبیعی (جنگل، کوهستان، آبشار و رودخانه)، جاذبههای مذهبی (مسجد مقدس صاحب الزمان و گلزار شهدا)، جاذبههای تاریخی (گنبد جبلیه و تخت درگاه قلی بیگ) و مراکز تفریحی (پیست بین المللی کارتینگ، پیست بین المللی موتور کراس، دیوارههای طبیعی صخره نوردی، مسیر دوچرخه سواری و اسکیت و شهربازی)، قهوه خانه، کافی شاپ و رستوران.
- پیست اسکی سیرچ: تنها پیست اسکی جنوب شرق ایران
- فرودگاه تفریحی کرمان: دومین فرودگاه تفریحی کشور، شامل باند هواپیمای فوق سبک، آشیانههای تعمیرات و نگهداری، پارک هوانوردی، پارک هوا فضا، پارک شهدای خلبان، سایت ورزشهای هوایی، کافی شاپ و رستوران.
- پیست بین المللی کارتینگ
- پیست بین المللی موتور کراس
- پارک جنگلی شهید باهنر: دیگر پارک جنگلی بزرگ کرمان که روزهای زوج هفته مخصوص بانوان است.
- شهربازی بزرگ کرمان
- باغ وحش کرمان
- بوستان شهید مطهری
- بوستان شورا
- بوستان مادر
- بوستان ریاضیات